همایش ملی مدیریت جمعیت کیفری؛ نظریه و رویه در اردیبهشت 1398 در دانشگاه شهید بهشتی برگزار خواهد شد.
الف) موضوع همایش:
کیفر مجرمان از ابزارهای قدیمی و در عین حال رایج کنترل اجتماعی و مبارزه با بزهکاری است. این ابزار در طول تاریخ، تحولات زیادی را از سر گذارنده و اَشکال و روش‌های متعددی به خود گرفته است. در ایران امروز نیز قوانین کیفری، روش‌های متعدد و متنوعی از مجازات کردن را در خود جای داده‌اند.
صرف نظر از این‌که مجازات چه شکلی داشته باشد، تحمیل و اجرای آن، همواره در کنار سود و کارکردهای مطلوب احتمالی، هزینه‌هایی نیز برای جامعه و محیط پیرامونی آن به بار می‌آورد. هزینه‌های مالی و غیرمالی زندان، هزینه‌های جانبی سلب حیات و ... از جملة این هزینه‌ها هستند.
از این رو، امروزه قانون‌گذاران به هنگام استفاده از ابزار کیفری و مجازات به عنوان ضمانت اجرای قوانین، به هزینه‌ها و فواید حاصل از این ابزار توجه ویژه دارند و از مجازات «به عنوان آخرین حربة» کنترل اجتماعی استفاده می‌کنند. پس از تصمیم به استفاده از ضمانت اجرای کیفری نیز در گزینش نوع و روش مجازات سعی بر آن است که هوشمندانه عمل شود، به گونه‌ای که با کم‌ترین هزینه‌های مادی و معنوی برای بزه‌کار، بزه‌دیده، نظام عدالت کیفری و در نهایت، جامعه، بیشترین منافع از مجازات حاصل شود.
مدیریت منابع کیفری، به استفادة هوشمندانه از مجازات در مرحلة قانون‌گذاری خلاصه نمی‌شود، بلکه در مرحلة صدور حکم مجازات و اجرای آن توسط مقامات و مراجع قضایی نیز سعی بر آن است تا از طریق اعطای اختیارات قضایی، رهنمودهای تعیین کیفر و ...، کاربست مجازات‌ها در احکام کیفری و همچنین اجرای آن به صورت هوشمند مدیریت شود.
سیاست مراجع و مقامات تقنینی، قضایی و اجرایی کشور تأثیر انکارناپذیری بر نرخ جمعیت کیفری کشورها دارد. نرخ جمعیت کیفری در ایران و به عبارت دیگر مشمولان احکام کیفری، به‌ویژه زندانیان، همواره یکی از موضوعات چالش‌برانگیز و مورد توجه سیاست‌گذاران کیفری بوده است. طی سال‌های اخیر، جمعیت زندان‌ها و تراکم کیفری تبدیل به معضل مهمی شده است که سیاست‌گذاران تقنینی، قضایی و اجرایی کشور درصدد چاره‌جویی برای برون‌رفت از این معضل برآمده‌اند. همایش «مدیریت جمعیت کیفری؛ نظریه و رویه» در پی آن است تا این چاره‌جویی‌ها را در پرتو آخرین دستاوردهای علمی و تجربی مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد.
